Afrika kıtası genelindeki askeri ve istihbarat gelişmelerine yer veren ‘Africa Intelligence’ yayın organın elde ettiği bilgilere nazaran kıta genelinde Türkiye’nin ekonomik tesiri, tercih edilirliği ve gücü giderek artıyor. Yayın organında son 10 yılda Afrika kıtası genelindeki en büyük inşaat ve altyapı çalışmalarında Çin’in rakipsiz bir güce sahip olduğu lakin son devirde Çinli firmaların aldığı dev projeleri vaktinde yetiştirme ya da mukaveledeki hususlara uyma noktasında kelamlarını tutmadıkları bilgilerine yer verildi.
Üst seviye kaynaklardan elde edilen bilgilere nazaran Ruanda’nın en büyük su ikmal sistemi projesine teklif veren 10 firmadan dokuzu Çinli. Kıta genelinde yakın vakitteki en büyük projelerden birisi olan Uganda’nın altyapısının yenilenmesine yönelik projelerde de sırf Çin merkezli şirketlerin ihalelere girmesine müsaade verildi.
Haber Global’den Emre Öztürk’ün haberine nazaran, kıta genelinde faal olan büyük Çin firmalarının tamamı hükümete bağlı Çin Demiryolları İnşaat Kurumu çatısı altında faaliyet gösteriyorlar ve Çin hükümeti tarafından hangi ihalelere girecekleri konusunda yönlendiriliyorlar. Tüm bu firmaların başında da Çin Komünist Partisi’nin yöneticileri bulunmakta. Elde edilen bilgilere nazaran toplam beş büyük Çin inşaat ve üretim firması Afrika genelindeki en büyük projeleri almayı başardılar fakat Çin şirketlerinin en faal olduğu Uganda’da bile artık projeler öbür ülkelere verilmeye başlandı. Uganda, Ruanda, Somali, Mısır, Cezayir, Libya, Etiyopya, Namibya, Zambiya üzere ülkelerde Çin bugüne kadarki en büyük havalimanı, yol üretim, altyapı, endüstriyel tesisler üzere stratejik ihaleleri aldı fakat tüm bu ülkelerde artık Çin şirketleri tercih edilmemeye başlandı.
Yazıda Çin firmalarının ihalelerde haksız rekabet yaratmaları ya da ihale kanunlarını çiğnemeleri hasebiyle 2019 yılından bu yana Dünya Bankası tarafından yaptırımlara uğradıkları bilgisine de yer verildi. Üst seviye kaynakların sözlerine nazaran 2019 yılından bu yana birebir şirketlerin ya aldıkları projeleri vaktinde bitirmemeleri ya da daima ek masraflar çıkarmaları hasebiyle Çin kıta genelindeki finansal hissesini giderek öbür ülkelere kaptırmaya başladı. Etiyopya’nın ülkedeki en büyük stadyum inşası için 2015 yılında Çin’e verdiği mukaveleyi yakında iptal edeceği ve bu kararın Çinli firmalara vurulacak en büyük darbe olacağı da tabir edilmekte. İptalin münasebeti ise 220 milyon dolarlık kontratın Çin tarafından ek masraflar sebep gösterilerek 312 milyon dolara çıkarılması.
