GÖKHAN KARAKAŞ- Dün Dünya Balıkçılık Günü’ydü. Akademisyenler ve uzmanlar, güne özel Sarıyer Belediyesi’nin düzenlediği toplantıda bir ortaya geldi. İklim krizi, artan dünya nüfusu, çok ve bilinçsiz avlanma deniz canlılarının sayısını her geçen gün daha da azaltıyor. Dünya’da 2010’da 145 milyon ton deniz eseri avlanırken bu sayı 2021’de 178 milyon tona çıktı. Dünya nüfusunu beslemekte zorlanan deniz eserlerinin açığı şirketler tarafından çiftliklerde üretilen balıklarla kapatılmaya çalışılırken, av baskısı canlı tiplerinin ve ölçülerinin azalmasına neden oluyor. Türkiye’de de durum dünyadan farklı değil. 2010’da 4800 ton avlanan lüfer 2020’de 3700 tona geriledi. Türk mutfağının vazgeçilmezi palamut ve hamsi de yıllar içinde dalgalanmalar gözükürken, Türk sularındaki balık çeşitliliği süratle azalıyor.
Karadeniz birinci sırada
Dünya balıkçılığı için 6 ülkenin hududu olan Karadeniz’in gitgide daha çok değer kazandığını belirten Birleşmiş Milletler Akdeniz Genel Balıkçılık Kurulu (GFCM) Küçük Ölçekli Balıkçılık uzmanı Timuçin Dinçer, en büyük balıkçılık filosunun ise Türkiye’de olduğunu vurguladı. Dinçer, şunları dedi:
“Türkiye’de gerek av ölçüleri gerekse filo büyüklüğü açısından en üst sırada Karadeniz yer alıyor. Endüstriyel, yarı endüstriyel ve küçük ölçekli balıkçılığın ağır olarak uygulandığı Karadeniz için balıkçılık hem bir ticari faaliyet hem de kıyı toplumları için bir hayat biçimi. Karadeniz, barındırdığı ticari tiplerin yanı sıra ticari olmayan ve ekosistem açısından kıymetli birçok farklı çeşide mesken sahipliği yapmakta. GFCM tarafından yürütülmekte olan BlackSea4Fish Projesi kapsamında, Karadeniz balıkçılığı için değerli çeşitlerden Deniz Salyangozu hakkında karar alma süreçlerinde kullanılacak ilgili bilimsel bilgileri arttırmak gayesiyle önümüzdeki aylarda Türkiye, Bulgaristan ve Romanya’daki balıkçılarla bir sosyoekonomik araştırma yürütülecek. Ayrıyeten, mersin balıkları, deniz memelileri ve mahmuzlu camgöz köpekbalığı ile ilgili çeşitli tıp ve tıp kümeleri için de pilot çalışmalar sürmekte.”
Denetim artmalı
Balıkçılıkta kota sisteminin olması gerektiğini belirten Su Ürünleri Kooperatifleri Merkez Birliği Lideri Ramazan Özkaya da, “Balıkçılığın sürdürülebilir olması gerçek amaç olmalı. Balıkçılıkta kota sistemini savunuyoruz. Zira çok avcılıkla gayret etmenin tek yolu kota. Ülkemizde 4 milyon amatör balıkçı var. Amatör balıkçılığın da denetlenmesi ve satışın yapılmaması gerekli. 30 metreden büyük balıkçı teknesi olmaması ekosistemi korumak için önemli” dedi.
500 milyon kişi balıkçılıktan geçiniyor
Dünya nüfusunun yaklaşık 2.5 milyarı balık kaynaklı protein ile besleniyor. Ayrıyeten yaklaşık 600 milyon insan balıkçılık ve su eserleri kesiminden geçiniyor. Ayrıyeten yılda 28 milyondan fazla balık küçük ve ekonomik pahası olmadığı için meyyit olarak denize atılıyor.